Περιεκτική Δημοκρατία, τεύχος 22  (Καλοκαίρι - Φθινόπωρο 2010)


Δεν υπάρχει διέξοδος από την κρίση υπέρ των λαϊκών στρωμάτων χωρίς άμεση έξοδο από την ΕΕ

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΧΙΩΤΗΣ

 

To βιβλίο του Τάκη Φωτόπουλου: «Η Ελλάδα ως προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ» είναι μια σημαντική συνεισφορά στον διάλογο για την κρίση χρέους που ανέδειξε και πάλι την κρίση του καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, αποτελεί και μια πρόταση για την υπέρβασή του. Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η μόνη συνεισφορά του στη διαμόρφωση ενός συνεκτικού αντισυστημικού λόγου. Τα βιβλία και η αρθρογραφία του για τον πόλεμο κατά της «τρομοκρατίας», τον πόλεμο κατά των λαών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, τον πόλεμο κατά των Παλαιστινίων και του αραβικού λαού, τον απειλούμενο πόλεμο κατά του Ιράν είναι από τις πληρέστερες αναλύσεις για τα αντίστοιχα θέματα, πάντα από τη σκοπιά των «από κάτω», και βοήθησαν πολλούς ακτιβιστές να κατανοήσουν συγκρούσεις που προκάλεσαν σύγχυση στην Αριστερά και έσπρωξαν κάποια κομμάτια της ακόμη και σε φιλοϊμπεριαλιστικές θέσεις.

Η βασικότερη όμως συνεισφορά του στον πολιτικό λόγο είναι η επεξεργασία του προτάγματος της «Περιεκτικής Δημοκρατίας», δηλαδή μιας πρότασης για μη καπιταλιστική κοινωνική οργάνωση. Με το πρόταγμα της Περιεκτικής Δημοκρατίας απαντά στην υποχρέωση καθενός που τοποθετείται στον αντισυστημικό χώρο να προβάλει μια σαφή πρόταση για το μετακαπιταλιστικό αύριο, να προτείνει ένα σαφές όραμα. Αυτό γιατί η πολιτική των άμεσων μέτρων που δεν συνδέεται με πρόταση για την κοινωνική δομή που επιθυμούμε και επιδιώκουμε, δεν πείθει, δείχνει αδύναμη και τελικά οδηγεί στον ρεφορμισμό.

Για το βιβλίο κατ’ αρχήν πρέπει να γίνει μια «εξωτερική» παρατήρηση : Δεν φοβάται να πει τα πράγματα με το όνομά τους.

― Λέει, ήδη από το εξώφυλλο, ότι η Ελλάδα είναι προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ. Όπως άλλωστε ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος της σύγχρονης ιστορίας της. Για τη σημερινή κατάσταση, να θυμίσουμε ότι το μνημόνιο δεν συμφωνήθηκε ― υπαγορεύθηκε. Ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν συμμετείχε καν στις διαπραγματεύσεις, απλώς του ανακοινώθηκε το αποτέλεσμά τους. Ότι η τρέχουσα πολιτική της χώρας αποφασίζεται από τους τοποτηρητές της τρόικας, δηλαδή μεσαία στελέχη των αντίστοιχων οργανισμών και η «κυβέρνηση» ασχολείται απλώς με την υλοποίηση κατευθύνσεων.

― Δεν διστάζει να πει ότι κυβερνά μια κοινοβουλευτική Χούντα, θέση σωστή αν ληφθεί υπ’ όψη η απόλυτη έλλειψη δημοκρατικής νομιμοποίησης των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Η σημερινή κοινοβουλευτική πλειοψηφία εκλέχθηκε προβάλλοντας συνθήματα εντελώς αντίθετα με την πολιτική που ασκεί. Ποτέ δεν ζητήθηκε η ψήφος των πολιτών για τα συγκεκριμένα μέτρα που υλοποιούνται εναντίον τους, πάντα αφορά άλλα ζητήματα και μάλιστα σ’ ένα γενικό και αόριστο – μη δεσμευτικό πλαίσιο χωρίς εναλλακτικές, υπό το κράτος εκβιασμών/διλλημάτων, παραπλάνησης και συσκοτίσεων. Η σημερινή (όπως και η προηγούμενη) κυβέρνηση στηρίζονται αποκλειστικά στην κίτρινη προπαγάνδα, την καταστολή και την ανοχή των δυτικών.

Κάνω αυτή την παρατήρηση γιατί από την πολύχρονη ιδεολογική καταστολή οι περισσότεροι αλλάξαμε το λόγο μας, τον στρογγυλέψαμε. Ο φόβος επικράτησε ακόμη και στην εκφορά του λόγου, πολύ περισσότερο στην πράξη μας. Παράδειγμα η ανάγκη εξόδου από την ΕΕ. Σε προηγούμενες δεκαετίες προβαλλόταν μαχητικά από μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς. Σημερα αναφερόμαστε σ’ αυτή διστακτικά και υπό προϋποθέσεις.

Επί της ουσίας τώρα, το βιβλίο θέτει δύο μείζονα ζητήματα: Της εξόδου από την ΕΕ και της αυτοδύναμης ανάπτυξης:

1. Κάνει καθαρό ότι δεν μπορεί να υπάρξει διέξοδος από την κρίση υπέρ των λαϊκών στρωμάτων χωρίς άμεση έξοδο από την ΕΕ. Γιατί ―πέρα από τις στρεβλώσεις που προκάλεσαν οι ντόπιες ελίτ― η ΕΕ προκάλεσε τη συντριβή της οικονομίας μας μέσω της απελευθέρωσης των εισαγωγών, της κατάργησης των εργαλείων του δασμού, και του νομίσματος, και της καταστροφής της αγροτικής οικονομίας μέσω της ΚΑΠ. Οι επιδοτήσεις που δόθηκαν δήθεν σε αντιστάθμιση της καταστροφής της παραγωγικής μας δομής, όχι μόνο δεν αντιστάθμισαν αλλά βάθυναν τη διάλυση, γιατί προσανατόλισαν την οικονομική δραστηριότητα σε τομείς ανώδυνους για τις μεγάλες δυτικές οικονομίες που όμως ήταν ταυτόχρονα και άχρηστοι για την ανάπτυξη της χώρας. Σήμερα είναι φανερό ότι η οικονομική και πολιτική διεύθυνση των υποθέσεων ιδίως των μικρότερων από τις 27 χώρες γίνεται από τις ελίτ των μεγάλων δυνάμεων με κριτήρια απολύτως εχθρικά για τα λαϊκά στρώματα. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στους τομείς που η εξουσία έχει εκχωρηθεί στα κοινοτικά όργανα με τη συνθήκη ένταξης και τις τροποποιήσεις της, αλλά σ’ όλους μέσω διάφορων τεχνικών όπως διεθνείς συνθήκες, συμφωνίες  πλαίσιο, διασταλτικές ερμηνείες της έννοιας του ανταγωνισμού κ.ο.κ.

2. Προτείνει ένα μοντέλο αυτοδύναμης ανάπτυξης της χώρας, με την αξιοποίηση των παραγωγικών της δυνατοτήτων προς όφελός της, προσανατολισμό των επενδύσεων και της κατανάλωσης με κριτήριο τις κοινωνικές ανάγκες με χρήση μεταξύ άλλων και του εργαλείου της φορολογίας. Το διακρίνει από την αυτάρκεια που δεν αντιστοιχεί, φυσικά, στις σημερινές συνθήκες αλλά χρησιμοποιείται από τις ελίτ προκειμένου να λοιδορηθεί οποιαδήποτε πρόταση αυτοδύναμης ανάπτυξης.

Να κλείσω με ένα ερώτημα που πιστεύω ότι παραμένει για απάντηση: ποιο θα είναι το πολιτικό υποκείμενο που μπορεί να εφαρμόσει πολιτικές σαν αυτές που προτείνει ο Τάκης Φωτόπουλος στο βιβλίο του; Που θα τις συνδέσει με ένα ευρύτερο όραμα / μια συνολική πρόταση. Που θα κινητοποιήσει το λαό προκειμένου να αντέξει την αυτονόητη πίεση και τα αντίμετρα των δυτικών δυνάμεων. Φυσικά δεν μπορεί να είναι κάποιο από τα σημερινά κόμματα της Βουλής.